Problemen tussen bestuur en leden

• Communicatie
• Vernietiging van een besluit
• Ontslag
• Functieherstel
• Lidmaatschap opzeggen

Communicatie

Er kunnen altijd problemen ontstaan in het bestuur en tussen leden. Dit is een proces dat geruime tijd kan duren. Het verenigingsbestuur dient bekwaam te zijn in het omgaan met problemen en conflicten. Bij het signaleren van problemen dient het bestuur direct in te grijpen om verdere escalatie te voorkomen. Nodig de betreffende bestuurders en/of leden uit voor een open en goed gesprek. Huur voor de gespreksleiding een onafhankelijke buitenstaander in, bij voorkeur een mediator, die vertrouwd is met verenigingen en conflicten daarbinnen. Zo wordt er veel onheil voorkomen en investeer je in betere verhoudingen

Vernietiging van een besluit

Er kunnen conflicten ontstaan over besluiten die een bestuur neemt. Leden hoeven hier niet zomaar mee akkoord te gaan, want besluiten kunnen nietig of vernietigbaar zijn. Een nietig besluit is een besluit dat niet wettig is en daarom nooit genomen kan worden. Hieronder valt bijvoorbeeld het nemen van een beslissing die lijnrecht in gaat tegen de statuten. Deze is niet wettig en daarom nietig.

Een vernietigbaar besluit is geldig tot het wordt vernietigd. Er is een juridische actie van een belanghebbende (bestuurders, leden, werknemers, donateurs) nodig om het besluit aan te tasten. Leden die het oneens zijn met een bepaald besluit, kunnen dit vervolgens proberen te laten vernietigen bij de rechter. In de praktijk komt dit echter maar heel zelden voor.

Er zijn drie wettelijke gronden voor de vernietiging van een besluit:

• Als het is genomen in strijd met de wettelijke of statutaire regels die de totstandkoming van besluiten regelen. Bijvoorbeeld als er fouten zijn gemaakt bij het naleven van de regels rond de bijeenroeping van leden, agendering, en het juist verschaffen van informatie.
• Als het strijdig is met de redelijkheid en billijkheid. Bijvoorbeeld als niet is voldaan aan de eisen waarvan de vereniging, haar bestuurders en haar leden zich naar elkaar toe moeten gedragen.
• Als het is genomen in strijd met een reglement.

De termijn voor de vernietiging van besluiten is een jaar nadat men op de hoogte is gesteld.

Ontslag

Leden die erg ontevreden zijn, kunnen het vertrek van een bestuurder of het voltallige bestuur eisen. Het komt zelden en alleen in extreme situaties voor. Maar de mogelijkheid bestaat dus dat je als bestuurder ontslagen wordt. De Algemene Vergadering, die de bestuurders benoemt, heeft ook de macht om deze weer te ontslaan of te schorsen. Is een bestuurder daarnaast door een andere partij, bijvoorbeeld door een gemeente of kiescollege benoemd, dan zal deze het bestuurslid ook kunnen ontslaan of schorsen.

Functieherstel

Officieel heeft een ontslagen bestuurder een jaar de tijd om via de rechter een functieherstel af te dwingen. Dit is echter af te raden. Als een bestuurder is afgezet zal de relatie met de andere bestuursleden waarschijnlijk niet zo best zijn. De vraag is dan of je überhaupt nog wel terug wilt in het bestuur.

Lidmaatschap opzeggen

Een veelvoorkomende reactie van leden die niets meer met de organisatie te maken willen hebben, is het opzeggen van het lidmaatschap. Een lid heeft het recht om zijn lidmaatschap met onmiddellijke ingang te beëindigen als voortzetting van het lidmaatschap ‘redelijkerwijs niet gevergd kan worden’. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer een lid van een politieke of religieuze organisatie last krijgt van gewetenskwesties. Hij hoeft dan niet te wachten tot zijn lidmaatschap afloopt.

Een lid kan ook met onmiddellijke ingang opzeggen als hij dat doet binnen een maand nadat hij kennis heeft genomen van een besluit ‘waarbij zijn rechten beperkt zijn of zijn verplichtingen verzwaard zijn’. Zo’n lid kan je waarschijnlijk niet behouden. In andere gevallen kan je opzeggingen voor zijn, door continu de vinger aan de pols te houden.