Bij een formele vereniging zijn de bestuursleden in principe niet aansprakelijk. Dat is anders als zij hun bestuursfunctie niet goed vervullen. Dat moet dan wel een zeer ernstige vorm zijn. Bijvoorbeeld als er fraude is en je er niets aan doet.
- Bestuurlijke aansprakelijkheid bij verenigingen
- Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid – niet aansprakelijk
- Vereniging met onderneming
- Vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid – aansprakelijk
- Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering
- Tips om risico op aansprakelijkheid te beperken
Bestuurlijke aansprakelijkheid bij verenigingen
Je zal de eerste bestuurder niet zijn die te goeder trouw toetreedt tot het bestuur van een vereniging en vervolgens een claim om de oren krijgt. Pas dus op voor bestuurlijke aansprakelijkheid!
Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid – niet aansprakelijk
Bestuurders en leden van een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid (opgericht bij notariële akte en ingeschreven bij de Kamer van Koophandel) zijn in principe niet aansprakelijk voor de verplichtingen van de vereniging. Ook niet na ontbinding en faillissement. De vereniging is dan schuldenaar of schuldeiser, niet het bestuurslid.
De aansprakelijkheid van een bestuurder is geregeld in artikel 2:9 van het Burgerlijk Wetboek.
De omstandigheden waarin bestuursaansprakelijkheid ontstaat zijn:
- De bestuurder is voor de organisatie te zware contractuele verplichtingen aangegaan. Bij het aangaan van die verplichtingen wist of kon hij/zij voorzien dat de vereniging niet aan haar verplichtingen zou kunnen voldoen. Dit wordt gezien als een onrechtmatige daad van de bestuurder.
- De bestuurder of het bestuur meldt het onvermogen om belastingen en premies te betalen niet of niet tijdig bij de Belastingdienst.
- Als aannemelijk is dat het onvermogen om belastingen en premies te betalen een gevolg is van onbehoorlijke taakvervulling door het bestuur, in een periode van drie jaar voorafgaand aan de melding.
- Als de organisatie failliet gaat en dit faillissement het gevolg is van onbehoorlijk bestuur van het bestuur of degenen die het beleid bepaalden, in de periode van drie jaar voorafgaand aan het faillissement. Zijn er geen jaarstukken gedeponeerd bij het handelsregister? Dan wordt onbehoorlijk bestuur verondersteld.
- Als het gaat om handelingen in de oprichtingsfase van de vereniging. Die aansprakelijkheid eindigt als de eenmaal opgerichte vereniging (rechtspersoon) de handelingen bekrachtigt.
- De vereniging is niet ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Bij het oprichten van een formele vereniging zorgt de notaris voor de inschrijving bij de KvK.
Vereniging met onderneming
Drijft jouw organisatie een onderneming en betaalt zij vennootschapsbelasting? Dan is de anti-misbruikwetgeving van toepassing. Net zoals bij de BV kunnen bestuurders daarbij onder bepaalde omstandigheden aansprakelijk worden gehouden.
Vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid – aansprakelijk
Bestuursleden van een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid (niet opgericht bij notariële akte) zijn, naast de vereniging zelf, hoofdelijk aansprakelijk. Dit is een informele vereniging.
Tip: Het is aan te raden een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Het voordeel van inschrijving is dat de hoofdelijke aansprakelijkheid beperkt wordt. In principe is dan de vereniging aansprakelijk en niet de bestuurder. Alleen als de vereniging niet aan de verplichtingen kan voldoen is de bestuurder alsnog hoofdelijk aansprakelijk.
Maar let op!
Aansprakelijkheid kan niet alleen uit een overeenkomst tussen twee partijen ontstaan, maar ook uit de wet. De wet stelt onder meer dat iemand die een ander schade toebrengt door een onrechtmatige daad, nalatigheid of onvoorzichtigheid, de plicht heeft die schade te vergoeden.
Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering
Je kunt je als bestuurder verzekeren tegen schade met een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering. Er zijn verschillende vormen mogelijk, onder andere waarbij je het privévermogen van bestuurders beschermt. Informeer bij jouw verzekeringsmaatschappij of verzekeringsadviseur over de mogelijkheden.
Tips om risico op aansprakelijkheid te beperken
- Onderzoek de risico’s voordat je een bestuurslidmaatschap aanvaardt.
- Schrijf alle bestuursleden in in het handelsregister van de Kamer van Koophandel.
- Werk verantwoord, gewetensvol, loyaal en bewust binnen de regels van de wet, de statuten, het huishoudelijk reglement en de bestuursbesluiten.
- Blijf binnen jouw bevoegdheden.
- Kijk mee met jouw collega-bestuurders en laat zaken die je constateert zo nodig schriftelijk vastleggen. Je bent ook aansprakelijk als jouw medebestuurders fouten hebben gemaakt.
- Leer van gemaakte fouten.