Een vereniging draait op vrijwilligers. Het is echter steeds moeilijker om vrijwilligers en bestuursleden te vinden. Dat heeft diverse oorzaken. Er zijn zeven tips om vrijwilligers te behouden. Die gaan over belonen, waarderen en duidelijke afspraken.
Oorzaken van vertrek
Nederlanders zijn over het algemeen minder honkvast dan vroeger. Ze verhuizen vaker en wisselen ook vaker van werkkring. Slechts een enkeling is nog zijn leven lang actief voor dezelfde organisatie. Je zal je dus moeten neerleggen bij een zeker verloop in het vrijwilligersbestand. Maar het is wel nuttig om te weten waaróm medewerkers vertrekken. Ruwweg kunnen we twee belangrijke oorzaken voor een vroegtijdig afscheid onderscheiden: maatschappelijke ontwikkelingen en de interne situatie bij de organisatie.
Belangrijk is ook in jouw organisatie de vinger aan de pols te houde. Vraag een vrijwilliger bij zijn afscheid altijd naar de reden van het vertrek. Zo krijg je wellicht zicht op knelpunten in de organisatie en in het vrijwilligersbeleid.
Maatschappelijke ontwikkelingen
- Bijna iedereen heeft een overvolle agenda. Tijd om naast werk en een druk sociaal leven ook nog vrijwilligerswerk te doen, is schaars.
- Het fenomeen ‘jobhoppen’ komt ook voor onder vrijwilligers. Men is snel verveeld en voortdurend op zoek naar ‘iets nieuws’.
- Vroeger was het bijna traditie om na de pensionering actief vrijwilligerswerk te doen. De nieuwe generatie senioren heeft naast hobby’s en zorg voor kleinkinderen echter nauwelijks tijd over.
Mogelijke interne ontwikkelingen
Je kunt helaas niet altijd naar externe factoren wijzen. Kijk eens wat er speelt in je eigen organisatie. Of vraag dat juist eens aan een buitenstaander.
- Verslechtering werksfeer binnen de organisatie.
- Problemen met het imago van de organisatie.
- De vrijwilliger voelt zich niet gewaardeerd.
- De activiteiten voldoen niet meer aan het verwachtingspatroon van de vrijwilliger.
- De werkomstandigheden (denk aan de tijden, de werkwijze etc.) matchen niet langer met de situatie van de vrijwilliger.
- De organisatie vraagt te veel van de vrijwilliger.
- De organisatie geeft de vrijwilliger onvoldoende begeleiding
7 tips om vrijwilligers te behouden
- Toon waardering
Voortdurend schouderklopjes uitdelen is niet nodig. Belangstelling en aandacht, dát is belangrijk. Voorkom dat de vrijwilliger het idee krijgt: “Ik werk me drie slagen in de rondte, maar voor wie eigenlijk?”. Laat merken dat je jouw vrijwilligers waardeert.
- Kies voor een prettige werksituatie
Een schone werkruimte en goede materialen zijn belangrijk. Behoorlijke begeleiding en evaluaties van het verrichtte werk ook. Ligt het type werk de vrijwilliger? Is het wat hij ervan verwachtte? Vindt hij het werk nog steeds leuk en interessant? Of liggen zijn interesses inmiddels elders?
- Zorg voor heldere, open communicatie
Vrijwilligers moeten nooit het gevoel krijgen dat er van alles speelt in ‘hun’ organisatie waar ze geen weet van hebben. Wees open en betrek hen net als het vaste personeel bij veranderingen. Zo voelen mensen zich meer betrokken bij de vereniging.
- Maak duidelijke afspraken over medezeggenschap en klachten
Als iemand iets dwarszit, moet hij weten waar hij terecht kan. En hij wil er ook van op aan kunnen dat er iets met zijn klacht of probleem gebeurt. Stel een vaste begeleider van de vrijwilligers aan en hang een ideeënbus op. Het is dan wel de bedoeling dat ideeën serieus in behandeling worden genomen.
- Wees attent
Kleine attenties bij een jubileum, een verjaardag, met kerst of bij ziekte worden altijd gewaardeerd. Een kaartje, bezoekje of telefoontje is vaak al voldoende
- Beloon
et (een van) de vrijwilligers af en toe eens echt in het zonnetje. Veel gemeenten en steunpunten organiseren jaarlijks activiteiten om de vrijwilligers te bedanken voor hun inzet. Zelf kan je ook een avondje of dagje uit plannen of een onderscheiding in het leven roepen. Vergeet ook niet om op tijd mensen of projecten te nomineren voor de Internationale Vrijwilligersdag die jaarlijks wordt gehouden. Informeer bij de gemeente naar de gang van zaken rond de nominaties en festiviteiten in de regio.
- Wees royaal
Je mag vrijwilligers financieel belastingvrij belonen op grond van de vrijwilligersregeling.
Vrijwilligersovereenkomst
Overeenkomst tussen een vereniging en een vrijwilliger. Regelt de rechten en plichten die bij serieus vrijwilligerswerk spelen. Zo maak je vrijwilligerswerk ook minder vrijblijvend. Beide zetten hun verwachtingen en verplichtingen duidelijk op papier.